Κλιματική αλλαγή σημαίνει ότι μερικά Ευρωπαϊκά συστήματα αγροδασοπονίας, όπως τα Ισπανικά dehesa, αναμένεται να αντιμετωπίσουν κλίματα που παρατηρούνται σήμερα σε περιοχές της Βόρειας Αφρικής. Στο πλαίσιο του έργου AGFORWARD, το Παγκόσμιο Κέντρο Αγροδασοπονίας (ICRAF) προσπάθησε να εντοπίσει και να περιγράψει επιτυχημένες πρακτικές αγροδασοπονίας σε περιοχές που συνορεύουν με την Ευρώπη και που θα μπορούσαν να είναι χρήσιμα στην ενθάρρυνση της αγροδασοπονία στην Ευρώπη. Η έκθεση, που συγγράφθηκε απο τον Tim Pagella και συνεργάτες του ICRAF ολοκληρώθηκε τον Δεκέμβριο του 2014 και περιλαμβάνει τέσσερις βασικούς τομείς εργασίας που περιγράφονται παρακάτω εν συντομία.

Ανασκόπηση αγροδασικών πρακτικών: Η έκθεση επισημαίνει μερικές από τις αγροδασικές πρακτικές στις μεσογειακές περιοχές της Βόρειας Αφρικής και της Δυτικής Ασίας, όπως περιγράφονται σε 18 ελεγμένα έγγραφα. Τα σημαντικά συστήματα αποτελούνται από ελαιώνες, argan και αγροδασικά συστήματα με φελλοφόρο δρυ (Μαρόκο, Τυνησία και Αλγερία) και γραμμικές συγκαλλιέργειες Atriplex στο Μαρόκο.

Κλιματικές αναλογίες: Μια προσομοίωση του κλίματος (με τη διαδικασία της αναλογικής προσέγγισης) έγινε για να εξετάσει το πιθανό κλίμα για τέσσερις υπάρχουσες τοποθεσίες dehesas στην Ισπανία. Το προβλεπόμενο κλίμα για το 2050 και το 2080 για μερικές από τις τοποθεσίες Dehesas προβλέπεται να μοιάζει με το σημερινό κλίμα σε ορισμένες περιοχές του Μαρόκου.

 

Συγκεκριμένη μελέτη στο Βόρειο Μαρόκο: Η Laura Kmoch έκανε μια συμμετοχική έρευνα σχετικά με τις δυνατότητες αύξησης της κάλυψης των δένδρων και της διαφοροποίησης των δένδρων κατά υψομετρική ζώνη στην περιοχή Zerhoun του Μαρόκου σε συνεργασία με την ICARDA. Η μέση ετήσια βροχόπτωση είναι περίπου 580 mm και το 90% των βροχοπτώσεων παρατηρείται μεταξύ Νοεμβρίου και Απριλίου. Οι συνήθεις αγροδασικές πρακτικές περιλαμβάνουν: οριοθέτηση των καλλιεργήσιμων εκτάσεων με ελιές και χρήση φραγκοσυκιών, αγάβου ή κόμμεως περιμετρικά σε αγροικίες και αγρούς. Υπήρχαν επίσης παραδείγματα συγκαλλιέργειας λαχανικών, όσπριων και ζωοτροφών ανάμεσα σε οπωροφόρα δένδρα και ελαιόδενδρα καθώς και βόσκηση σε ελαιώνες και χαρουποφυτείες. Οι αγρότες θα μπορούσαν να καταταχτούν σε πέντε "ομάδες". Παρόλο που κάθε ομάδα εξέφρασε το ενδιαφέρον να αυξήσει και να διαφοροποιήσει την κάλυψη με δένδρα, οι μηχανισμοί υποστήριξης της αυξημένης χρήσης δένδρων ήταν διαφορετικοί μεταξύ των ομάδων.

Μοντελοποίηση αγροδασικού συστήματος μορφής πάρκου: Η τέταρτη δραστηριότητα περιγράφει τη χρήση δεδομένων πεδίου και του μοντέλου WaNuLCAS (νερό, θρεπτικά στοιχεία και φωτοσύνθεση σε αγροδασικά συστήματα) για να κατανοηθεί ο τρόπος με τον οποίο τα δέντρα και οι ετήσιες καλλιέργειες προσαρμόζονται στην κλιματική μεταβλητότητα σε τρεις περιοχές της Σαχέλ όπου η μέση ετήσια βροχόπτωση κυμαίνεται μεταξύ 550 και 1070 mm. Το μοντέλο χρησιμοποιήθηκε για να εξετάσει πώς η ευαισθησία της κόμης του δέντρου λόγω υδατικού στρες μπορεί να επηρεάσει τις επακόλουθες αποδόσεις των καλλιεργειών. Τα ευρήματα είναι σημαντικά για την αντιμετώπιση της αυξανόμενης κλιματικής μεταβλητότητας στην Ευρώπη με το τελικό μήνυμα ότι τα δέντρα στην αγροδασοπονία μπορεί να συνεισφέρουν ή να ανταγωνίζονται τις καλλιέργειες για νερό ανάλογα με τη κατανομή της βροχόπτωσης σε κάποια συγκεκριμένη εποχή.

Τα συμπεράσματα της έκθεσης επικεντρώνονται στη συνεισφορά που μπορεί να έχει η αγροδασοπονία για τη βελτίωση της ανθεκτικότητας των γεωργικών συστημάτων, την ανάγκη να λαμβάνονται υπόψη κλιματικές μεταβολές μικρής κλίμακας και τη σημασία της ετοιμότητας των υπεύθυνων θεσμών να αντιμετωπίσουν την κατάσταση.

Pagella, T., Kmoch, L., Leudeling, E., Mulia, R., Sinclair, F. (2014). Agroforestry from Mediterranean Partner Countries: Report on possible technology transfer from Mediterranean Partner countries to European countries. (Eds. M den Herder and P.J. Burgess). Deliverable for EU FP7 Research Project: AGFORWARD 613520. 35 pp.

Για περισσότερες πληροφορίες σχετικά με αυτές τις εργασίες, επικοινωνήστε με τον Fergus Sinclair: F.Sinclair@CGIAR.ORG